Abstract
Drobne drogi oddechowe są miejscem powstawania zmian patologicznych w przebiegu wielu chorób jak np. astma lub mukowiscydoza, często już we wczesnym ich stadium. Ta część dróg oddechowych jest jednak pomijana w konwencjonalnych badaniach czynnościowych układu oddechowego i z tego powodu często nazywana jest „cichą strefą płuc”. W niniejszej pracy przedstawiono podstawy teoretyczne testu wypłukiwania azotu metodą wielokrotnych oddechów (MBNW − ang. multi-breath nitrogen washout) w diagnostyce chorób drobnych dróg oddechowych. Omówiono zagadnienia techniczne związane z przygotowaniem pacjentów pediatrycznych do przeprowadzenia badania oraz przebieg wykonywania testu. Możliwości zastosowania klinicznego opisanej metody stanowią nadal przedmiot wielu badań oraz budzą nadzieje na wypełnienie luki w testach czynnościowych drobnych dróg oddechowych. Ze względu na zaangażowanie autorów w diagnostykę i leczenie chorych na mukowiscydozę w pracy opisano również doświadczenia własne dotyczące wykorzystania tego badania w tej grupie pacjentów. Obecnie metoda znajduje się w fazie intensywnie prowadzonych analiz związanych z wykryciem wczesnych stadiów choroby oskrzelowo-płucnej w przebiegu mukowiscydozy, kiedy jeszcze wyniki innych badań czynnościowych są prawidłowe lub niemożliwe do wykonanie z uwagi na wiek pacjenta. Korelacja z metodami obrazowymi (tomografia komputerowa klatki piersiowej) i nasileniem zmian strukturalnych może w przyszłości ograniczyć liczbę wykonywanych badań radiologicznych, a tym samym zmniejszyć narażanie pacjenta na promieniowanie jonizujące. Wprowadzenie testów oceniających funkcję płuc u niemowląt i dzieci przedszkolnych z mukowiscydozą i innymi chorobami drobnych dróg oddechowych może zmodyfikować postępowanie kliniczne i poprawić rokowanie.