| Toksyczność podprzewlekła |
| El 50a | Szczury Wistar (samice);Droga doustna (pasza);Czas: 12 tygodni (narażenie: 8 tyg.; rekonwalescencja: 4 tyg.);Dawki: 0, 15 i 30 g/kg mc. | Odnotowano: przebarwienie krezkowych węzłów chłonnych, bieaunki, wzrost masy stolca – wszystkie zmiany zmniejszyły się lub ustąpiły w okresie rekonwalescencji |
| Szczury Crl: CD (SD) (obie płci);Czas: 28 dni;Droga narażenia: doustna (z wodą);Dawki: 0, 0, 5, 1 i 2 ml/kg mc/dzień. | Odnotowano: spadek wartości APTT, wzrost liczby limfocytów i znaczący spadek liczby neutrofili; zmiany histopatologiczne m.in. w nerkach.Wniosek: odnotowane zmiany nie były związane z ekspozycją na karmele; nietoksyczna dawka E150a to co najmniej 2,66 g /kg mc/dzień |
| E150b | Szczury Fischer F 344 (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas narażenia: 90 dni;Dawki: 0, 4, 8, 12, 16 g/kg mc/dzień. | Odnotowano: zmniejszenie obiętości i obniżenie pH moczu, wzrost ciężaru właściwego moczu, wzrost bezwzględnej i względnej masy nerek i jelita ślepego; zmniejszenie masy ciała oraz spożycia pokarmów i płynów; zmiany pigmentacyjne w przewodzie pokarmowym i krezkowych węzłach chłonnych (zależne od dawki)Wniosek: zmniejszenie przyrostu masy ciała i wzrost masy nerek były skutkiem zmniejszonego spożycia pokarmu i płynów, prawdopodobnie wynikającego z obniżonych walorów smakowych wody ze względu na obecność karmelu. Pigmentacja krezkowych węzłów chłonnych i powiększenie kątnicy nie miały znaczenia toksykologicznego; NOAEL=16g/kg mc/dzień |
| E150c | Szczury Sprague Dawley (obie płci);Droga: doustna (pasza);Czas narażenia: 13 tygodni;Dawki: 0, 4, 8, 16 g/kg mc/dzień. | Odnotowano zmniejszenie przvrostu masy ciała, zmnieijzoną masę grasicy i śledziony; wzrost względnej masy wątroby i nerek; zmniejszenie stężenia hemoglobiny (od 6 tygodnia); limfopenia (obserwowana we wszystkich dawkach).Brak zmian histopatologicznych powiązanych ze spożyciem karmeliWniosek: obserwowane zmiany nie zostały uznane za przejaw działania toksycznego karmeli. |
| Toksyczność przewlekła |
| E150c | Szczury Wistar (obie płci);Droga: doustna (pasza);Czas narażenia:2 lata;Dawki: 0, 0.5, 1.5, 3 g/kg mc/dzień. | Odnotowano: znaczący Spadek masy ciała i spożycia pokarmu. nasilający się ze wzrostem dawki (nieistotne statystyczne), istotne różnice w względnej masie mózgu, tarczycy i nerek w porównaniu z grupą kontrolną; limfopenia przy dawkach: 1,5 i 3 g/kg mc/dzień (u obu płci).Wniosek: obserwowane zmiany byłys nieistotne z toksykologicznego punktu widzenia. W opinii JECFA odnotowano, że limfopenia była wynikiem obecności THI. |
| E150c | Szczury Fischer F-344 (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas narażenia: 90 dni;Dawki E150c: 0, 10, 15, 20 g/kg mc/dzieńZawartość THI: 15 mg / kg karmelu w postaci stałej (próbka A; dla wszystkich dawek E150c) i 295 mg / kg karmelu w postaci stałej (próbka B; wyłącznie dla dawki E150c=20 g/kg mc/dzień)Zawartość pirydoksyny w diecie: >10 mg/kg | Odnotowano zmniejszenie przyrostu masy ciała (we wszystkich dawkach), zmniejszone spożycie pokarmu i wody; zmniejszenie obiętości i zwiększenie ciężaru właściwego moczu; leukopenia,w tym limfopenia zależna od dawki (istotna statystycznie w przypadku próbki BTHI) - powrót parametrów do normy po zakończeniu badań; nagromadzenie karmelu E150c w przewodzie pokarmowym i krezkowych węzłach chłonnych (bez uszkodzenia tkanki); zmniejszenie bezwzględnej masy grasicy-konsekwencja zmniejszenia masy ciała.Wniosek: Wpływ na przyrost masy ciała był częściowo spowodowany zmniejszonym poborem wody spowodowanym gorszymi walorami smakowymi wody pitnej, a nie toksycznym wpływem karmelu; NOAEL=20 g/kg mc/dzień |
| E150d | Szczury Fischer F-344 (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas narażenia: 13 tygodniDawki: 0, 15, 20, 25, 30 g/kg mc/dzień. | Odnotowano: zmniejszenie przyrostu masy ciała oraz przyjmowania pokarmu i wody (nasilające się ze wzrostem dawki): zmniejszenie objętości i zwiększenie ciężaru właściwego moczu; niższe poziomy azotu mocznikowego, fosfatazy alkalicznej oraz białka całkowitego we krwi (niezależnie od dawki); zmiana masy narządów m.in. grasicy, śledziony, mózgu, wątroby, nerek (bez zmian histopatologicznych); nagromadzenie pigmentu w krezkowych węzłach chłonnych, wraz z pogrubieniem błony śluzowej jelita ślepego i mięśni brzusznych kątnicyWnioski: większość zmian była wynikiem zmniejszonego przyjmowania pokarmu (prawdopodobnie na skutek nieodpowiedniego smaku roztworów karmelu); zmiany morfologiczne w obrębie jelita były niespecyficznymi konsekwencjami podania dużych ilości karmelu; NOAEL=30 g/kg mc/dzień |
| Toksyczność przewlekła ze szczególnym uwzględnieniem działania rakotwórczego |
| E150c | Szczury Fischer F-344 (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas narażenia:2 lata;Dawki E150c: 0, 0, 5 i 2 g/kg mc/dzień;Zawartość THI :< 25 mg/kg; | Zaobserwowano częstsze występowanie nowotworów przysadki mózgowei u samców przyjmujących najwyższą dawkę karmelu.Wniosek: Występowanie nowotworów w grupie badanej nie było znacząco wyższe niż w grupie kontrolnej (występowania nowotworów przysadki zostało przypisane częstszemu występowania tego typu guza u szczurów F344); NOAEL=2 g/kg mc/dzień |
| Myszy B6C3F1 (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas: 2 lata (narażenie: 96 tyg.; rekonwalescencja: 8 tyg.);Dawki E150c:0, 2, 1 i 8, 4 g/kg mc/dzień;Zawartość THI: <25 mg/kg;Zawartość pirydoksyny w diecie: nieokreślona | U samców zaobserwowano statystycznie istotne zwiększenie całkowitej liczby leukocytów, ale uznano, że mieszczą się w prawidłowym zakresie dla myszy B6C3F1; większa śmiertelność samców, przyjmujących najwyższą dawkę karmelu obserwowana od 100 tygodnia do końca badania;Wnioski: Brak istotnych różnic w częstósci występowania nowotworów w porównaniu z grupą kontrolną |
| Toksyczność rozrodcza i rozwojowa |
| E150c | Ciężarne samice: myszy CD-1, szczury Wistar i króliki holenderskie;Droga: doustna ((z użyciem zgłębnika);Czas narażenia: wybrany okres trwania ciąży (6–15 dzień ciąży – myszy i szczury;6–18 dzień ciąży – króliki);Dawki: 0, 16, 74, 345, 1600 mg/kg mc/dzień | Wnioski: Liczba nieprawidłowości tkanek miękkich lub szkieletowych w grupach testowych nie różniła się od tych występujących spontanicznie w grupie kontrolnej; nie odnotowano zmian masy płodu |
| E150d | Szczury Wistar (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas narażenia: 100 dni (F0) +100 dni (F1)Dawki: 0 i 10% roztwory. | Wnioski: Brak wdływu E150d na konsumpję, wzrost i zmiany histopatologiczne oraz na liczbę żywych miotów i liczbę osobników w miocie |
| Szczury Wistar (obie płci);Droga: doustna (z paszą);Czas narażenia: 12 tygodni (pokolenie F0)Dawki E150d (o pojedynczej i podwójnej sile barwienia): 2–15% w diecie.Zawartość 4(5)-Mel: 200–850 mg/kg E150d | Odnotowano: niewielki wzrost śmiertelności przy urodzeniu.Wnioski: brak niekorzystnego wpływu E150d na płodność samic, wielkość miotu, średną masę ciała i wzrost młodych oraz liczbę miejsc implantacji lub proporcje płci młodych; brak zaburzeń rozwojowych |
| Szczury Fischer F-344 (obie płci);Droga: doustna (z wodą);Czas narażenia: od 21 dnia przed skojarzeniem do laktacjiDawki: 8–28 g/kg mc/dzień | Odnotowano: zmniejszenie przyrostu masy ciała w pokoleniu F0 i F1 (zależne od dawki): łysienie i gorszą kondycę młodych w ostatnich 7 dniach karmienia (częstsze przy najwyższej dawce) - uznano, że było to wynikiem braku pielęgnacji zwierząt w tym okresie; zwiększenie bezwzględnej i względnej masy wątroby, nerek i jelita ślepego (zależne od dawki); zmiany błony śluzowej dolnej części jelita i krezkowych węzłów chłonnych.Wnioski: nie stwierdzono zmian we wskaźnikach płodności i ciąż, a także istotnych zmian hematologicznych |
| Genotoksyczność i cytotoksyczność |
| Sacharoza poddana karmelizacji (180°C, 90 min) | Test Ames Salmonella Typhimurium TA-98 | Wynik negatywny |
| * Test Ames Salmonella Typhimurium TA-100* Analiza konwersji genów (Saccharomyes cerevisiae);* Test aberracji chromosomowych (linia komórkowa CHO – komórki jajnika chomika chińskieqo) | Wynik pozytywny (preinkubacia z frakcją S9 zmniejszała mutagenne działanie karmelizowanej sacharozy)W teście aberracji chromosomowych (z wykorzystaniem skarmelizowanej sacharozy poddanej frakcjonowaniu na związki lotne i nielotne) stwierdzono, że nielotne składniki skarmelizowanej sacharozy wykazywały najwyższą aktywność klastogenną. |
| E150a | Test Ames [Salmonella Typhimurium);Dawka: 0–20 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Test Ames (Salmonella Typhimurium);Dawka: 0–10mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Test aberracji chromosomowych (linia komórkowa CHO)Dawka: 0–10mg/ml | Wynik pozytywny (znaczny wzrost uszkodzenia chromosomów jedynie przy najwyższei dawce bez aktywacja frakcją S9: brak zmian przy niższych dawkach) |
| Mutacje komórkowe (in vitro) (linia komórkowa L5178Y – komórki chłoniaka myszy);Dawka: 0–9 mg/ml | Wynik pozytywny (wzrost częstotliwości mutacji bez aktywacji wraz ze wzrostem dawki; aktywacja metaboliczna eliminowała mutacje) |
| Test mikrojąder (in vivo) (erytrocyty myszy CD-I)Dawka: 0–5000 mg/kg mc | Wynik negatywny |
| E150b | Test Ames (Salmonella Typhimurium); | Wynik negatywny |
| Test aberracji chromosomowych (linia komórkowa CHO);Dawka: 0–5 mg/ml | Wynik negatywny |
| El50c | Test Ames (Salmonella Typhimurium);Dawka: 0–20 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Test Ames (Salmonella Typhimurium);Dawka: 0–50 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Analiza konwersji genów (Saccharomyes cerevisiae);Dawka: 0–20 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Test aberracji chromosomowych (linia komórkowa CHO);Dawka: 0–5 mg/ml | Wynik negatywny |
| Test aberracji chromosomowych (linia komórkowa CHO);Dawka: 0–5 mg/ml | Wynik pozytywny (znaczący wzrost uszkodzeń chromosomowych bez aktywacji metabolicznej frakcją S9; zniesiony w obecności frakcji S9) |
| Test mikrojąder (in vivo) (erytrocyty myszy CD-1)Dawka: 1,05 i 3,5 mg/kg mc | Wynik negatywny |
| E150d | Test Ames (Salmonella Typhimurium);Dawka: 0–10 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Test Ames (Salmonella Typhimurinm);Dawka: 0–50 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Analiza konwersji genów (Saccharomyes cerevisiae);Dawka: 0–20 mg/płytkę | Wynik negatywny |
| Test aberracji chromosomowych (linia komórkowa CHO);Dawka: 0–5 mg/ml | Wynik negatywny (bez aktywacji metabolicznej frakcją S9) |
| Test u Drosophila melanogaster Dawka: 0, 0,03, 0, 125 i 0.25 mg/ml | Wynik negatywny |
| Test fragmentacji DNA,Test kometowy (linia komórkowe HL-60 – komórki białaczki ludzkiej)Dawka: 0, 0,03, 0, 125 i 0.25 mg/ml. | Wynik negatywny |
| Test modulacji epigenetycznej - status metylacji regionów: LINE-1, Alu-M4, Sat-α (linia komórkowe HL-60).Dawka: 0, 12 i 4 mg/ml | Wynik pozytywny (hipometylacja przy dawce 4 mg/ml – może mieć znaczenie w kancerogenezie, w zależności od regionu, którego dotyczy – autorzy podkreślają potrzebę przeprowadzenia dalszych badań) |
![Wzory chemiczne HMF (5-hydroksymetylofurfural), SMF (5-sulfooksymetylofurfural) i CMF (5-chlorometylofurfural) [opracowanie własne z użyciem Chem Draw Professional 16.0, wg 31]](https://sciendo-parsed.s3.eu-central-1.amazonaws.com/647088b271e4585e08a9f607/j_01.3001.0014.8497_fig_001.jpg?X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Content-Sha256=UNSIGNED-PAYLOAD&X-Amz-Credential=AKIA6AP2G7AKOUXAVR44%2F20251008%2Feu-central-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20251008T041603Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-Signature=74766d868c27d8584a03d6603b219b2a88adcc6f9ca3172c4b71faa7a4469c57&X-Amz-SignedHeaders=host&x-amz-checksum-mode=ENABLED&x-id=GetObject)
![Wzory chemiczne izomerów metyloimidazolu [opracowanie własne z użyciem Chem Draw Professional 16.0, wg 15]](https://sciendo-parsed.s3.eu-central-1.amazonaws.com/647088b271e4585e08a9f607/j_01.3001.0014.8497_fig_002.jpg?X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Content-Sha256=UNSIGNED-PAYLOAD&X-Amz-Credential=AKIA6AP2G7AKOUXAVR44%2F20251008%2Feu-central-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20251008T041603Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-Signature=f7295f4a0350b45b2edd22d63c2879be9538ec950349d3c7efc575d5b51664ee&X-Amz-SignedHeaders=host&x-amz-checksum-mode=ENABLED&x-id=GetObject)
![Wzory chemiczne 2-acetylo-4-tetrahydroksy-butyloimidazol i jego tautomer – 2-acetylo-5-tetrahydroksy-butyloimidazol [opracowanie własne z użyciem Chem Draw Professional 16.0, wg 32]](https://sciendo-parsed.s3.eu-central-1.amazonaws.com/647088b271e4585e08a9f607/j_01.3001.0014.8497_fig_003.jpg?X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Content-Sha256=UNSIGNED-PAYLOAD&X-Amz-Credential=AKIA6AP2G7AKOUXAVR44%2F20251008%2Feu-central-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20251008T041603Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-Signature=1a21a865cee0e805fa3d2e97f0a614d9e9c4b590e7ef3605c390a863b16d720e&X-Amz-SignedHeaders=host&x-amz-checksum-mode=ENABLED&x-id=GetObject)