References
- ANDRUSIKIEWICZ W. 2023. Możliwość wykorzystania w technologiach górniczych niebezpiecznych odpadów wtórnych z termicznego przekształcania odpadów komunalnych [Possibility of using hazardous secondary waste from the thermal treatment of municipal waste in mining technologies]. Inżynieria Mineralna 2.2(52): 123–128.
- ANSARI M.S., AHMAD G., KHAN A.A., MOHAMED H.I., ELHAKEM A. 2022. Coal fly ash and nitrogen application as eco-friendly approaches for modulating the growth, yield, and biochemical constituents of radish plants. Saudi Journal of Biological Sciences 29(6): 103306.
- BOROWSKI G. 2010. Możliwości wykorzystania odpadów z energetyki do budowy dróg [Possibilities of using energy waste for road construction]. Inżynieria Ekologiczna 22: 52–62.
- CADER J., CZARNA D., KUNECKI P., PANEK R., MADEJ J., LIPIEC P., WDOWIN M., FRANUS W. 2018. Synteza filipsytu z popiołów lotnych oraz jego potencjalne zastosowanie w inżynierii środowiska [Synthesis of Filipsite from Fly Ash and Its Potential Application in Environmental Engineering]. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 102: 71–184.
- CENTRAL STATISTICAL OFFICE DATA. Statistics Poland (GUS). (2024). Local Data Bank. Accesed 20.11.2024, from
https://bdl.stat.gov.pl/ - CHEN Y., FAN Y., HUANG Y., LIAO X., XU W., ZHANG T. 2024. A comprehensive review of toxicity of coal fly ash and its leachate in the ecosystem. Ecotoxicology and Environmental Safety 269: 115905.
- CZARNA-JUSZKIEWICZ D., KUNECKI P., PANEK R., WDOWIN M. 2018. Wpływ wstępnej obróbki popiołu lotnego na efektywność syntezy zeolitów [Effect of fly ash pretreatment on the efficiency of zeolite synthesis]. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii 105: 213–244.
- CZOP M. 2020. Popioły lotne ze spalania odpadów komunalnych jako dodatki mineralne do cementu [Fly ashes from the incineration of municipal waste as mineral additives to cement]. Przemysł Chemiczny 1(4): 147–150.
- DĄBROWSKA M., GIERGICZNY Z. 2014. Odporność na korozję siarczanową zapraw na cementach zawierających popiół lotny wapienny [Resistance to sulphate corrosion of mortars on cements containing limestone fly ash]. Przegląd Budowlany 6: 11–14.
- DRÓŻDŻ SZ., CABAN R. 2023. Popioły lotne ze spalania biomasy jako napełniacz w kompozytach poliamidowych. Potencjał innowacyjny w inżynierii materiałowej i zarządzaniu produkcją [Fly ashes from biomass combustion as a filler in polyamide composites: Innovation potential in materials science and production management]. Politechnika Częstochowska 1: 171–179.
- FAN Y., HUANG R., LIU Q., CAO Q., GUO R. (2023). Synthesis of zeolite A from fly ash and its application in the slow release of urea. Waste Management 158: 47–55.
- FORUM ENERGII (2025). Transformacja energetyczna w Polsce. Edycja 2025. Rocznik – dane o energetyce.
- GARBACIK A., BARAN T. 2013. Uwarunkowania formalne i technologiczne produkcji cementów z dodatkiem popiołu lotnego wapiennego [Formal and technological conditions for the production of cements with the addition of limestone fly ash]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 6(12): 7–17.
- GAWLICKI M., MRÓZ R. 2014. Badania immobilizacji metali ciężkich w zaczynach cementowych zawierających popioły lotne [Studies on the immobilization of heavy metals in cement beginnings containing fly ash]. Budownictwo, Technologie, Architektura 2: 64–66.
- GAWLICKI M., WONS W. 2013. Właściwości fizykochemiczne popiołów lotnych z kotłów fluidalnych i ich wpływ na wybrane cechy użytkowe mieszanek drogowych [Physicochemical Properties of Fly Ash from Fluidized Bed Boilers and Their Influence on Selected Functional Characteristics of Road Mixtures]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 12: 18–27.
- GUS database (2025) stat.gov.pl,
- GÓRECKA E., ŁASKAWIEC K., GĘBAROWSKI P. 2024. Ocena możliwości zastosowania popiołów ze spalania węgla brunatnego w technologii wytwarzania autoklawizowanego betonu komórkowego [Assessment of the possibility of using ashes from lignite combustion in the technology of production of autoclaved aerated concrete]. Budownictwo, Technologie, Architektura 1: 60–61.
- HAUSTEIN E., GRABARCZYK L. 2012. Wpływ współspalania biomasy z węglem kamiennym na wybrane właściwości fizykochemiczne popiołu lotnego [Effect of co-firing of biomass with hard coal on selected physicochemical properties of fly ash]. Polityka Energetyczna 15(2): 87–103.
- HERMASSI M., VALDERRAMA C., MORENO N., FONT O., QUEROL X., BATIS N.H., CORTINA J.L. 2017. Fly ash as reactive sorbent for phosphate removal from treated wastewater as a potential slow-release fertilizer. Journal of Environmental Chemical Engineering 5(1): 160–169.
- HYCNAR E., JOŃCZYK M.W., RATAJCZAK T. 2017. Popioły lotne i iły beidellitowe z Bełchatowa jako składniki mieszanin samozestalających się [Fly ashes and beidellite clays from Bełchatów as components of self-solidifying mixtures]. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN 100: 37–48.
- HYCNAR J.J., SZCZYGIELSKI T., LYSEK N., RAJCZYK K. 2014. Kierunki optymalizacji zagospodarowania ubocznych produktów spalania węgla [Directions for optimising the management of by-products of coal combustion]. Piece Przemysłowe & Kotły 5–6: 16–27.
- HYCNAR J.J. 2006. Paleniska fluidalne przykładem racjonalnego rozwiązywania problemów odpadów [Fluidized bed furnaces as an example of a rational solution to waste problems]. Polityka Energetyczna 9: 365–376.
- IKE M., KAWAGOE H., OSHITA K., TAKAOKA M. 2025. Detailed estimation of generated woody biomass ash for use as fertilizer material. Waste Management 195: 275–283.
- IWONEK P., JELONEK I., MIRKOWSKI Z. 2008. Wstępne badania popiołów z kotła fluidalnego w aspekcie ich zagospodarowania [Preliminary studies of ashes from a fluidized bed boiler in terms of their management]. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 24(4): 91–104.
- JANECKA L., SIEMIĄTKOWSKI G. 2012. Odpady denne z kotłów fluidalnych – charakterystyka fizykochemiczna, ocena zagrożenia dla środowiska i możliwości zagospodarowania w produkcji klinkieru portlandzkiego [Bottom wastes from fluidized bed boilers – physicochemical characteristics, assessment of environmental hazard and possibilities of management in Portland clinker production]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 5(9): 89–101.
- JÓŹWIAK-NIEDŹWIEDZKA D. 2012. Estimation of chloride migration coefficient in air-entrained concretes containing fluidized bed combustion fly ash. Archives of Civil Engineering 58(1): 25–38.
- KASPRZYK K., DYJAKON A. 2017. Wykorzystanie popiołów lotnych do usuwania metali ciężkich z osadów ściekowych przeznaczonych do nawożenia pól uprawnych [The use of fly ashes to remove heavy metals from sewage sludge intended for fertilizing agricultural fields]. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 589: 27–37.
- KLEDYŃSKI Z., FALACIŃSKI P., MACHOWSKA A., DYCZEK J., KOTWICA Ł. 2016. Utilisation of CFBC fly ash in hardening slurries for flood-protecting dikes. Archives of Civil Engineering 62(3): 75–87.
- KODA E., GŁAŻEWSKI M. 2010. Możliwości wykorzystania popiołów lotnych do zabudowy skarp składowisk odpadów komunalnych [Possibilities for use of fly-ash for slope stabilization of sanitary landfills]. In E. Koda (Ed.), Popioły z energetyki (pp. 355–369). EKOTECH.
- KOSIOR-KAZBERUK M., KARWOWSKA J. 2011. Wybrane problemy zagospodarowania popiołów pochodzących ze spalania osadów ściekowych w technologii materiałów cementowych [Selected problems of ash management from sewage sludge incineration in cement materials technology]. Inżynieria Ekologiczna 25: 110–123.
- LATOSIŃSKA J. 2016. The transfer coefficient of heavy metals from the input sewage sludge to the ash. Structure and Environment 8(3): 183–188.
- LEWANDOWSKA M., MIKŁASZ W., LEWANDOWSKI D., SÓJKA D. 2021. Odzysk metali nieżelaznych ze spalarni odpadów komunalnych [Recovery of non-ferrous metals from municipal waste incineration plants]. In Współczesne Problemy Ochrony Środowiska i Energetyki, Katedra Technologii i Urządzeń Zagospodarowania Odpadów. Politechnika Śląska: 193–200.
- LI J., ZHUANG X., FONT O., MORENO N., VALLEJO V.R., QUEROL X., TOBIAS A. 2014. Synthesis of merlinoite from Chinese coal fly ashes and its potential utilization as slow-release K-fertilizer. Journal of Hazardous Materials 265: 242–252.
- ŁASKAWIEC K., MICHALIK A., MAŁOLEPSZY J., ZAPOTOCZNA-SYTEK G. 2010. Badania nad zastosowaniem popiołów lotnych ze spalania węgli w kotłach fluidalnych do wytwarzania autoklawizowanego betonu komórkowego [Studies on the application of fly ash from coal combustion in fluidized bed boilers for the preparation of autoclaved aerated concrete]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 3(6): 123–140.
- ŁUCZAK-WILAMOWSKA B. 2011. Możliwość zastosowania popiołów – odpadów przemysłu energetycznego – do uszczelniania i rekultywacji składowisk odpadów [Possibility of using ashes – waste from the energy industry – for sealing and reclamation of landfills]. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 446: 477–482.
- MA, D., SUN, J., ZHANG, Y., SUN, Z., WANG, X., Zi, J., STOJILJKOVIĆ, D., MANIĆ, N., TAN, H., RAHMAN, Z., VUJANOVIĆ, M. 2023. Evaluation of ash/slag heavy metal characteristics and potassium recovery of four biomass boilers. Biomass and Bioenergy 173: 106770.
- MAYER E., EICHERMÜLLER J., ENDRISS F., BAUMGARTEN B., KIRCHHOF R., TEJADA J., KAPPLER A., THORWARTH H. 2022. Utilization and recycling of wood ashes from industrial heat and power plants regarding fertilizer use. Waste Management 141: 92–103.
- MIKUŁA J., ŁACH M., MIERZWIŃSKI D. 2017. Sposoby zagospodarowania popiołów i żużli ze spalarni odpadów [Methods of managing ashes and slags from waste incineration plants]. Ecological Engineering & Environmental Technology 18(3): 37–46.
- NAKANO T., YOKOYAMA S., UCHIDA S., MAKI I. 2007. Basic research on making cement from incinerated ash of municipal solid waste part I. Characteristics of ashes and special cements. Cement-Wapno-Beton 12(4): 187–192.
- OLSZEWSKI P., ŚWINDER H., KLUPA A., CISZEK K. (2012). Możliwość zagospodarowania wybranych odpadów z procesów czystych technologii węglowych [Possibility of managing selected waste from clean coal technology processes]. Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa 4: 123–136.
- OSTROWSKI M. 2011. Charakterystyka morfologii popiołów lotnych ze spalania węgli brunatnych [Characteristics of morphology of fly ashes from lignite combustion]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 4(8): 136–150.
- PLASKACZ-DZIUBA M., BUCZKOWSKI R., IGLIŃSKI B., CICHOSZ M., DZIUBA P. 2014. Analiza fizykochemiczna odpadu z instalacji odsiarczania spalin metodą półsuchą z elektrociepłowni przemysłowej w Janikowie [Physicochemical analysis of waste from the flue gas desulphurization installation using the semi-dry method from the industrial heat and power plant in Janikowo]. Ecological Engineering & Environmental Technology 38: 91–105.
- POLUSZYŃSKA J., ŚLĘZAK E. 2015. Charakterystyka popiołów ze spalania biomasy i ocena możliwości ich wykorzystania w celach przyrodniczych [Characteristics of ashes from biomass combustion and assessment of the possibility of their use for natural purposes]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 8(23): 71–78.
- POLUSZYŃSKA J. 2013. Możliwości zastosowania popiołów ze spalania biomasy w gospodarowaniu osadami ściekowymi [Possibilities of using ashes from biomass combustion in sewage sludge management]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 6(13): 49–59.
- PONIATOWSKA A., ANDRZEJEWSKA-GÓRECKA D. 2018. Zagospodarowanie pozostałości z termicznego przetwarzania odpadów komunalnych w Polsce [Management of residues from the thermal treatment of municipal waste in Poland]. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego / Inżynieria Środowiska 170: 26–34.
- PORANEK N., ŁAŹNIEWSKA-PIEKARCZYK B., PIKOŃ K., CZAJKOWSKI A. 2021. Ocena możliwości zagospodarowania odpadów wtórnych z ITPOK [Assessment of the possibility of managing secondary waste from ITPOK]. Nowa Energia 4(80): 8–13.
- RAJCZYK K., GIERGICZNY E., SZOTA M. 2013. Ocena możliwości wykorzystania w drogownictwie popiołów nowej generacji powstających ze spalania biomasy [Evaluation the possibility of utilization a new generation of fly ashes created in the process of biomass combustion for road construction purposes]. Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych 6(12): 72–87.
- RATAJCZAK T., GAWEŁ A., GÓRNIAK K., MUSZYŃSKI M., SZYDŁAK T., WYSZOMIRSKI P. 1999. Charakterystyka popiołów lotnych ze spalania niektórych węgli kamiennych i brunatnych [Morphological characteristics of fly ashes from combustion of lignite coal]. Polskie Towarzystwo Mineralogiczne – Prace Specjalne 13: 9–34.
- RAM L.C., MASTO R.E. 2014. Fly ash for soil amelioration: A review on the influence of ash blending with inorganic and organic amendments. Earth-Science Reviews 128: 52–74.
- RÓŻYCKA A., KOŁODZIEJ Ł., PETRI M. 2008. Wpływ rodzaju popiołu na mikrostrukturę i właściwości alkalicznie aktywowanych cementów [Influence of fly ash type on the microstructure and properties of alkaline activated cements]. Referat Dni Betonu: tradycja i nowoczesność: konferencja: Wisła 13–15 października 2008: 617–627.
- SCHÖNEGGER D., GÓMEZ-BRANDÓN M., MAZZIER T., INSAM H., HERMANNS R., LEIJENHORST E., BARDELLI T., FERNÁNDEZ-DELGADO JUÁREZ M. 2018. Phosphorus fertilizing potential of fly ash and effects on soil microbiota and crop. Resources, Conservation and Recycling 134: 262–270.
- STEMPKOWSKA A., KĘPYS W., PIETRZYK J. 2015. Wpływ właściwości fizykochemicznych stałych pozostałości z termicznego przekształcania osadów ściekowych na możliwość ich wykorzystania w ceramice czerwonej [Influence of physicochemical properties of solid residues from thermal treatment of sewage sludge on the possibility of their use in red ceramics]. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 31(2): 109–121.
- SINGH, J.S., PANDEY, V.C. 2013. Fly ash application in nutrient-poor agriculture soils: Impact on methanotrophs population dynamics and paddy yields. Ecotoxicology and Environmental Safety 89: 43–51.
- SYBILSKI D., KRASZEWSKI C., I IN. 2004. Ocena i badania wybranych odpadów przemysłowych do wykorzystania w konstrukcjach drogowych. Instytut Badawczy Dróg i Mostów w Warszawie.
- ŚCIUBIDŁO A. 2016. Innowacyjny sposób zagospodarowania popiołów lotnych. Czasopismo Inżynierii Lądowej. Środowiska i Architektury Journal of Civil Engineering 33(63): 469–476.
- SZEREMENT J., SZATANIK-KLOC A., JAROSZ R., BAJDA T., MIERZWA-HERSZTEK M. 2021. Contemporary applications of natural and synthetic zeolites from fly ash in agriculture and environmental protection. Journal of Cleaner Production 311.
- TAUPEDI S.B., ULTRA V.U. 2022. Morupule fly ash as amendments in agricultural soil in Central Botswana. Environmental Technology & Innovation 28: 102695.
- TKACZEWSKA E., SMARUŃ M. 2019. Influence of temperature and addition of silica fly ash on hydration process and cement properties. Materiały Ceramiczne / Ceramic Materials 71(1): 45–60.
- TRIPATHY A.K., ADHIKARI S., TRIPATHY B.C. ET AL. 2025. A novel process for preparing aluminium fluoride from coal fly ash using hydrofluorosilicic acid leaching and seeding techniques. Journal of Sustainable Metallurgy 11:1250–1262.
https://doi.org/10.1007/s40831-025-01050-1 . - ULIASZ-BOCHEŃCZYK A., PAWLUK A., PYZALSKI M. 2016. Charakterystyka popiołów ze spalania biomasy w kotłach fluidalnych. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 32(3): 149–162.
- ULIASZ-BOCHEŃCZYK A., PAWLUK A., SIERKA J. 2015. Wymywalność zanieczyszczeń z popiołów lotnych ze spalania biomasy. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 31(3): 145–156.
- UKWATTAGE N.L., RANJITH P.G., BOUAZZA M. 2013. The use of coal combustion fly ash as a soil amendment in agricultural lands (with comments on its potential to improve food security and sequester carbon). Fuel 109: 400–408.
- WANG X., ZHU Y., HU Z., ZHANG L., YANG S., RUAN R., BAI S., TAN H. 2020. Characteristics of ash and slag from four biomass-fired power plants: Ash/slag ratio, unburned carbon, leaching of major and trace elements. Energy Conversion and Management 214: 112897.
- Regulation 09ESU.2020.10 of the Ministry of Climate of 2 January 2020 on the Waste Catalogue (O/J 2020.10).
- XU S., ZHOU C., FANG H., ZHU W., SHI J., LIU G. 2023. Characteristics of trace elements and potential environmental risks of the ash from agricultural straw direct combustion biomass power plant. Chemosphere 333.
- YAO Z.T., JI X.S., SARKER P.K., TANG J.H., GE L.Q., XIA M.S., XI Y.Q. 2015. A comprehensive review on the applications of coal fly ash. Earth-Science Reviews 141: 105–121.
- Commission Delegated Regulation (EU) No 568/2014 of 18 February 2014 amending Annex V to Regulation (EU) No 305/2011 of the European Parliament and of the Council as regards the assessment and verification of constancy of performance of construction products (25.5.2014, Official Journal of the European Union L 157/57), p.76.
- Regulation of the Minister of Environment of 20 July, 2016 issuing the management regulation of climate affairs No 20/2016, Item 1187
- Council Regulation of The Minister of Agriculture and Rural Development of 9 August, 2024 on the implementation of certain provisions of the Act on fertilisers and fertilisation, item 1261.
- REGULATION OF THE MINISTER OF CLIMATE of 2 January 2020 on the waste catalog. Statute Book 10, Journal of Laws 2020, item 10.