Table 1
Referent values of pollutants in ambient air of populated areas.
| Substances | Referent values (mg/m3) | |
|---|---|---|
| Maximum single | Average daily | |
| Ammonia | 0.2 | 0.04 |
| Benz(a)pyrene | – | 0.1 mkg/100 m3 |
| Suspended particles (dust) | 0.5 | 0.15 |
| Suspended particles PM-10 | 0.3 | 0.06 |
| Suspended particles PM-2.5 | 0.16 | 0.035 |
| Hydrogen fluoride | 0.01 | 0.001 |
| Nitrogen dioxide | 0.2 | 0.04 |
| Sulfur dioxide | 0.5 | 0.05 |
| Copper | 0.003 | 0.002 |
| Cadmium | – | 0.0003 |
| Manganese | 0.01 | 0.001 |
| Methane | 46.7 | 10 |
| Arsenic | 0.04 | 0.01 |
| Ozone (ground level) | 0.16 | 0.03 |
| Nitrogen oxide | 0.4 | 0.06 |
| Carbon monoxide | 5.0 | 3.0 |
| Hydrogen sulfide | 0.008 | – |
| Lead | 0.001 | 0.0003 |
| Sulfates | 0.003 | 0.002 |
| Phenol | 0.01 | 0.003 |
| Formaldehyde | 0.05 | 0.01 |
| Chlorine | 0.1 | 0.03 |
| Hydrogen chloride | 0.2 | 0.1 |
| Hydrogen fluoride | 0.02 | 0.005 |
| Chromium | – | 0.0015 |
| Zinc | – | 0.05 |
Table 2
Acute exposure hazard quotients (HQ acute) caused by the main chemical pollutants of atmospheric air in the studied cities of the Kazakhstan. 1 – Shymkent. 2 – Astana. 3 – Kokshetau. 4 – Stepnogorsk. 5 – Borovoye. 6 – Shchuchinsk-Borovoy resort area. 7 – Aktobe. 8 – Almaty. 9 – Taldykurgan. 10 – Atyrau. 11 – Ust-Kamenogorsk. 12 – Semey. 13 – Taraz. 14 – Uralsk. 15 – Aksay. 16 – Karaganda. 17 – Balkhash. 18 – Zhezkazgan. 19 – Temirtau. 20 –Kostanay. 21 – Kyzylorda. 22 – Aktau. 23 –Pavloda. 24 – Ekibastuz. 25 – Petropavlovsk. 26 – Turkestan.
| *Cities | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Substances | ||||||||||||||||||||||||||
| Ammonia | 1.1 | 0.3 | 0.6 | 0.5 | 0.9 | 1.0 | 0.1 | 0.3 | 0.6 | 0.1 | 0.2 | 0.6 | 0.2 | 0.2 | 0.6 | 1.3 | 0.2 | 0.6 | 0.4 | 0.4 | ||||||
| Suspended particles (dust) | 2.3 | 14.7 | 3.7 | 0.7 | 1.7 | 1.3 | 2.3 | 3.3 | 4.0 | 4.7 | 2.0 | 7.0 | 2.3 | 8.3 | 7.0 | 3.7 | 4.0 | 3.3 | 1.7 | 3.3 | 2.7 | 0.3 | 3.3 | |||
| Suspended particles PM-10 | 19.3 | 5.3 | 1.3 | 0.8 | 2.0 | 2.0 | 12.7 | 6.7 | 10.0 | 6.7 | 6.0 | 3.3 | 4.7 | 1.9 | 17.3 | 0.3 | 9.3 | 6.7 | 16.7 | 6.5 | 4.0 | 11.6 | ||||
| Suspended particles PM-2.5 | 13.8 | 10.8 | 2.9 | 0.8 | 3.1 | 2.5 | 7.7 | 10.8 | 6.2 | 12.3 | 3.4 | 38.5 | 0.6 | 15.4 | 4.6 | 9.2 | 6.9 | 3.1 | 2.8 | |||||||
| Hydrogen fluoride | 0.3 | |||||||||||||||||||||||||
| Nitrogen dioxide | 0.4 | 3.7 | 0.6 | 0.3 | 0.4 | 0.4 | 0.6 | 1.1 | 1.4 | 0.4 | 1.6 | 1.3 | 0.6 | 0.4 | 0.4 | 1.0 | 0.8 | 1.2 | 1.2 | 0.6 | 0.6 | 0.5 | 1.4 | 0.9 | 6.4 | 0.4 |
| Sulfur dioxide | 0.6 | 1.4 | 0.7 | 0.7 | 0.7 | 5.3 | 0.6 | 2.5 | 0.8 | 5.5 | 0.5 | 3.0 | 2.4 | 0.2 | 0.7 | 4.4 | 3.2 | 6.8 | 1.0 | 0.5 | 0.4 | 0.6 | 2.6 | 0.2 | 0.4 | |
| Copper | 0.5 | 2.9 | 0.001 | 0.02 | ||||||||||||||||||||||
| Arsenic | 25.0 | 17.5 | 5.0 | 1.0 | ||||||||||||||||||||||
| Ozone (ground level) | 0.9 | 1.6 | 0.8 | 0.9 | 1.6 | 0.9 | 1.2 | 1.0 | 0.7 | 0.9 | 0.7 | 1.5 | 0.6 | 0.6 | 0.9 | 0.9 | 0.9 | 0.6 | ||||||||
| Nitrogen oxide | 0.7 | 0.5 | 0.9 | 0.1 | 0.5 | 0.5 | 0.8 | 1.0 | 3.1 | 1.0 | 2.9 | 3.2 | 1.4 | 0.7 | 0.4 | 0.7 | 0.2 | 2.8 | 0.7 | 1.4 | 0.6 | 0.3 | 2.7 | 0.4 | 3.8 | 0.5 |
| Carbon monoxide | 0.6 | 0.4 | 0.2 | 0.2 | 0.2 | 1.0 | 0.9 | 0.6 | 0.2 | 0.7 | 0.4 | 0.7 | 1.0 | 0.2 | 3.1 | 0.7 | 0.9 | 1.2 | 0.3 | 0.4 | 0.5 | 0.8 | 0.9 | 0.001 | 0.7 | |
| Hydrogen sulfide | 0.3 | 0.1 | 0.1 | 2.4 | 0.3 | 1.4 | 5.0 | 0.3 | 0.2 | 0.3 | 0.2 | 0.5 | 1.8 | 0.7 | 1.0 | 0.01 | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 1.8 | ||||||
| Sulfates | 1.4 | 1.4 | 0.2 | 1.2 | 3.2 | 0.6 | 0.6 | 0.4 | 0.4 | 2.6 | ||||||||||||||||
| Phenol | 0.002 | 0.001 | 0.01 | 0.01 | 0.003 | 0.009 | 0.01 | 0.003 | 0.3 | |||||||||||||||||
| Formaldehyde | 1.6 | 3.5 | 1.02 | 0.1 | 1.1 | 1.0 | 0.6 | 0.1 | 2.1 | 0.5 | ||||||||||||||||
| Chlorine | 0.7 | 0.1 | ||||||||||||||||||||||||
| Hydrogen chloride | 0.1 | 0.03 | ||||||||||||||||||||||||
| Hydrogen fluoride | 0.5 | 0.1 | ||||||||||||||||||||||||
| Standard HQ ≤ 1.0 | ||||||||||||||||||||||||||
Table 3
Hazard quotients of chronic exposure (HQ chronic) due to the main chemical pollutants of the atmospheric air in the studied cities of the Kazakhstan. 1 – Shymkent. 2 – Astana. 3 – Kokshetau. 4 – Stepnogorsk. 5 – Borovoye. 6 – Shchuchinsk-Borovoy resort area. 7 – Aktobe. 8 – Almaty. 9 – Taldykurgan. 10 – Atyrau. 11 – Ust-Kamenogorsk. 12 – Semey. 13 – Taraz. 14 – Uralsk. 15 – Aksay. 16 – Karaganda. 17 – Balkhash. 18 – Zhezkazgan. 19 – Temirtau. 20 – Kostanay. 21 – Kyzylorda. 22 – Aktau. 23 – Pavloda. 24 – Ekibastuz. 25 – Petropavlovsk. 26 – Turkestan.
| *Cities | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Substances | ||||||||||||||||||||||||||
| Ammonia | 0.2 | 0.2 | 0.1 | 0.1 | 0.04 | 0.1 | 0.04 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.04 | 0.03 | 0.1 | 0.1 | 0.6 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.02 | |||||||
| Benz(a)pyrene | 700.0 | 100.0 | ||||||||||||||||||||||||
| Suspended particles (dust) | 3.4 | 4.0 | 0.8 | 0.5 | 0.4 | 0.4 | 2.3 | 0.9 | 1.8 | 1.3 | 1.6 | 2.0 | 0.2 | 1.9 | 2.3 | 4.3 | 3.6 | 0.8 | 2.8 | 1.2 | 1.7 | 1.3 | ||||
| Suspended particles PM-10 | 2.0 | 1.2 | 0.04 | 0.1 | 0.4 | 0.4 | 0.8 | 0.6 | 0.4 | 1.0 | 0.4 | 0.8 | 0.4 | 2.0 | 0.6 | 0.6 | 0.2 | 0.8 | 2.0 | 0.1 | 0.2 | 0.05 | ||||
| PM-2.5 suspended particles | 2.7 | 1.3 | 0.1 | 0.1 | 1.3 | 1.3 | 1.3 | 0.6 | 0.7 | 2.0 | 0.7 | 6.7 | 2.0 | 0.7 | 0.7 | 1.3 | 0.4 | 0.7 | 1.1 | |||||||
| Hydrogen fluoride | 0.5 | |||||||||||||||||||||||||
| Nitrogen dioxide | 1.0 | 2.0 | 0.3 | 0.1 | 0.2 | 0.2 | 0.5 | 1.8 | 1.3 | 1.0 | 1.5 | 0.8 | 1.8 | 0.5 | 0.5 | 1.3 | 0.5 | 1.0 | 0.5 | 0.8 | 1.3 | 0.5 | 0.8 | 0.5 | 22.5 | 0.3 |
| Sulfur dioxide | 0.2 | 0.5 | 0.1 | 0.5 | 0.2 | 0.2 | 1.1 | 0.8 | 0.2 | 2.2 | 0.5 | 0.2 | 0.3 | 0.02 | 0.4 | 0.6 | 0.4 | 1.0 | 0.5 | 1.4 | 0.4 | 0.3 | 0.1 | 0.2 | 0.2 | |
| Cadmium | 450.0 | 50.0 | 3.0 | 479850.0 | ||||||||||||||||||||||
| Manganese | 74800.0 | |||||||||||||||||||||||||
| Copper | 800.0 | 4050.0 | 2.5 | 22.7 | ||||||||||||||||||||||
| Methane | 0.03 | 0.03 | 0.002 | 0.02 | 0.01 | 0.01 | 0.002 | 0.01 | ||||||||||||||||||
| Arsenic | 166.7 | 16.7 | 3.3 | 271333.3 | ||||||||||||||||||||||
| Ozone (ground level) | 1.9 | 1.3 | 0.5 | 0.6 | 2.8 | 1.1 | 1.4 | 1.5 | 1.3 | 1.0 | 1.1 | 0.8 | 1.2 | 0.5 | 1.8 | 0.7 | 1.2 | |||||||||
| Nitrogen oxide | 0.2 | 0.3 | 1.8 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.2 | 0.7 | 1 | 0.1 | 0.3 | 0.5 | 0.3 | 0.2 | 0.02 | 0.1 | 0.03 | 0.2 | 0.3 | 0.2 | 0.2 | 0.4 | 0.1 | 13.3 | 0.1 | |
| Carbon monoxide | 0.7 | 0.2 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 0.5 | 0.1 | 0.03 | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 0.4 | 0.2 | 0.1 | 0.1 | 0.2 | 0.3 | 0.0001 | 0.2 | |
| Lead | 20.0 | 66.0 | 0.7 | 18180.0 | 1.4 | |||||||||||||||||||||
| Hydrogen sulfide | 1.0 | 1.4 | 0.4 | 1.0 | 0.5 | 2.0 | 1.5 | 2.0 | 0.5 | 1.5 | 0.5 | 0.5 | 4.5 | 1.0 | 0.2 | 1.5 | 1.0 | 0.5 | 8.0 | |||||||
| Sulfates | 0.3 | 0.6 | 0.3 | 0.1 | 0.4 | 0.4 | 0.6 | 0.1 | 0.1 | 0.1 | ||||||||||||||||
| Phenol | 0.3 | 0.3 | 0.3 | 0.7 | 1.0 | 1.4 | 0.1 | 0.1 | 0.4 | |||||||||||||||||
| Formaldehyde | 7.4 | 1.0 | 4.1 | 0.6 | 1.3 | 2.4 | 4.2 | 0.3 | 3.3 | 0.1 | ||||||||||||||||
| Chlorine | 35.0 | 1.5 | ||||||||||||||||||||||||
| Hydrogen chloride | 1.5 | 1.1 | ||||||||||||||||||||||||
| Hydrogen fluoride | 0.1 | 0.2 | ||||||||||||||||||||||||
| Chromium | 10.0 | 3.0 | 60.0 | 90300.0 | ||||||||||||||||||||||
| Zinc | 1.0 | |||||||||||||||||||||||||
| Standard HQ ≤ 1.0 | ||||||||||||||||||||||||||
Table 4
Hazard index for chronic and acute exposure (HI acute/HI chronic) of the respiratory organs to the main chemical pollutants of the atmospheric air in the studied cities of Kazakhstan.
| No | Cities | HI acute | HI chronic |
|---|---|---|---|
| 1 | Shymkent | 41.6 | 1,446.6 |
| 2 | Astana | 38.3 | 9.8 |
| 3 | Kokshetau | 10.1 | 3.2 |
| 4 | Stepnogorsk | 3.8 | 1.9 |
| 5 | Borovoye | 8.9 | 5.0 |
| 6 | Shchuchinsk-Borovoye resort area | 9.2 | 3.7 |
| 7 | Aktobe | 36.7 | 11.3 |
| 8 | Almaty | 26.3 | 4,187.8 |
| 9 | Taldykorgan | 11.6 | 4.5 |
| 10 | Atyrau | 24.8 | 7.9 |
| 11 | Ust-Kamenogorsk | 30.0 | 57.5 |
| 12 | Semey | 27.2 | 9.3 |
| 13 | Taraz | 18.9 | 74,810.2 |
| 14 | Uralsk | 13.0 | 4.5 |
| 15 | Aksay | 4.4 | 1.9 |
| 16 | Karaganda | 63.5 | 18.3 |
| 17 | Balkhash | 18.5 | 841,514.1 |
| 18 | Zhezkazgan | 44.1 | 12.4 |
| 19 | Temirtau | 15.3 | 7.3 |
| 20 | Kostanay | 6.9 | 1.7 |
| 21 | Kyzylorda | 16.4 | 5.6 |
| 22 | Aktau | 30.7 | 11.2 |
| 23 | Pavlodar | 23.6 | 7.7 |
| 24 | Ekibastuz | 15.5 | 5.1 |
| 25 | Petropavlovsk | 32.5 | 48.6 |
| 26 | Turkestan | 5.1 | 2.0 |
| Standard HI ≤ 1.0 | |||
Table 5
Individual carcinogenic risk (ICR) in the studied cities of the Kazakhstan.
| Cities | Shymkent | Aktobe | Almaty | Atyrau | Ust-Kamenogorsk | Taraz | Karaganda | Balkhash |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Substances | ||||||||
| Cadmium | 1.62E-02 | 1.80E-03 | 1.08E-04 | 1.73E+01 | ||||
| Copper | ||||||||
| Arsenic | 2.14E-02 | 2.14E-03 | 4.29E-04 | 3.49E+01 | ||||
| Carbon monoxide | ||||||||
| Lead | 1.20E-04 | 3.96E-04 | 4.32E-06 | 1.09E-01 | 8.40E-06 | |||
| Formaldehyde | 2.93E-04 | 3.94E-05 | 1.62E-04 | 2.50E-05 | 5.26E-05 | 9.46E-05 | 1.64E-04 | |
| Chromium | 1.20E-02 | 3.60E-03 | 7.20E-02 | 1.08E+02 |
