Bryjarka Hill in Szczawnica (Beskid Sądecki Mts, Western Carpathians, Poland) - a Natural and Cultural Focus

Vončina, Grzegorz; Wawrzczak, Maciej; Betleja, Laura; Kozik, Joanna; Kościelniak, Robert; Chachuła, Piotr

doi:10.2478/cszma-2014-0012

Abstract

The aim of this article is to present the history and the current state of Bryjarka hill, situated in Szczawnica (the Beskid Sądecki range in southern Poland) in relation to its environmental and cultural values. Another aim of this article is to show that Bryjarka hill plays an important role in the biological, geological and cultural aspects of the region. It represents cultural significance where the traces of human activities date back to medieval times.

References

Anonymous (2004): Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną.
Search in Google Scholar
Dziennik Ustaw poz. 880. - (2012): Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin.
Search in Google Scholar
Dziennik Ustaw poz. 81. Bartuś T. & Kuś T. (2010): Szlachtowski obszar eksploatacji kruszców jako element projektowanego geoparku „Pieniny”. - Geoturystyka 2(21): 35-58.10.7494/geotour.2010.21.35
Search in Google Scholar
Bárta J. (1969): Osídlenie slovenských jaskýń v staršej dobe kamennej. - Nové Obzory 11: 201-224.
Search in Google Scholar
- (1979): K problematike proveniencie surovín na výrobu štiepanej kamennej industrie v paleolite Slovenska. - Slovenská Archeológia 27(1): 5-15.
Search in Google Scholar
Birkenmajer K. (1958): Nowe dane o geologii skał magmowych okolic Szczawnicy. - Prace Muzeum Ziemi 1: 89-103.
Search in Google Scholar
- (1986): Zarys ewolucji geologicznej pienińskiego pasa skałkowego. - Przegląd Geologiczny 6: 293-304.
Search in Google Scholar
Birkenmajer K. & Pécskay Z. (2000): K-Ar dating of the Miocene andesite intrusions. - Studia Geologica Polonica 117: 7-25.
Search in Google Scholar
Birkenmajer K., Pécskay Z. & Szeliga W. (2004): Age relationships between Miocene volcanism and hydrothermal activity at Mt Jarmuta, Pieniny Klippen Belt, West Carpathians, Poland. - Studia Geologica Polonica 123: 279-294.
Search in Google Scholar
Boberski W. (1886): Systematische Übersicht der Flechten Galiziens. - Verhandlungen der Zoologisch-Botanischen Gesellschaft in Wien 36: 1-44.
Search in Google Scholar
- (1888): Drugi przyczynek do Lichenologii Pienin (Zweiter Beitrag zur Flechtenflora der Pieninen). Sprawozdanie Komisyi Fizyograficznej 22(2): 60-70.
Search in Google Scholar
Chmiel M. A. (2006): Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków, 152 pp.
Search in Google Scholar
Chrzanowska A. & Chrzanowski R. (2013): Bryjarka nie tylko „góra z krzyżem” [Mt Bryjarka more than just the „mountains with a cross”]. - Polski Region Pieniny 6(3): 26-33.
Search in Google Scholar
Cieśliński S., Czyżewska K. & Fabiszewski J. (2006): Red List of the lichens in Poland, pp. 71-89. In: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W. & Szeląg Z. (eds), Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Search in Google Scholar
Cykowska B. (2008): A contribution to the bryoflora of the subnival belt in the Polish Tatra Mountains, pp. 185-200. In: Stebel A. & Ochyra R. (eds): Bryophytes of the Polish Carpathians, Sorus, Poznań.
Search in Google Scholar
Czarnecka M. & Rusiecki J. (1955): Szczawnica i okolice. Sport i Turystyka, Warszawa, 64 pp.
Search in Google Scholar
Czarnota P. (2010): Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Gorców. - Ochrona Beskidów Zachodnich 3: 55-78.
Search in Google Scholar
Czerny A. & Czerny M. (eds) (2006): Encykopedia szkolna WSiP. Geografia. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, 788 pp.
Search in Google Scholar
Dec M., Kaszta Ż., Korzeniowska K., Podsada A., Sobczyszyn-Żmudź Sz., Wójtowicz A., Zimna E. & Ostapowicz K. (2009): Zmiany użytkowania ziemi w trzech gminach karpackich (Niedźwiedź, Szczawnica i Trzciana) w drugiej połowie XX wieku. - Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 20: 81-98.
Search in Google Scholar
Fabijanowski J. (1952): Wskazówki dotyczące zalesienia południowych stoków Bryjarki. Maszynopis przechowywany w Muzeum Pienińskim im. Józefa Szalaya w Szczawnicy, Kraków, 16 pp.
Search in Google Scholar
- (1957): Kształtowanie się krajobrazu w okolicy Szczawnicy. - Ochrona Przyrody 24: 65-156.
Search in Google Scholar
Forczek-Brataniec U. (2010): Zmiany w krajobrazie wokół zbiorników wodnych w Pieninach. - Monografie Pienińskie 2: 259-279.
Search in Google Scholar
Goetel W. (1926): Eksploatacja andezytu. - Wierchy 4: 163.
Search in Google Scholar
Gonda-Soroczańska E. & Przybyła K. (2011): Uzdrowisko a środowisko przyrodnicze na przykładzie Szczawnicy. - Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 10: 71-84.
Search in Google Scholar
Górska-Zabielska M. (2011): Głazy w lapidarium szkolnym w Kuźnicy. - Zeszyty Naukowe SWPR w Warszawie, Seria Geograficzno-Turystyczna, Zeszyt Specjalny 4: 53-67.
Search in Google Scholar
Hovorka D. & Soják M. (1997): Neolithic (Aeneolithic) Early Bronze Age polished stone industry from the Spiš area (Northeastern Slovakia). - Slovenská Archeológia 45(1): 7-34.
Search in Google Scholar
Hrynowiecka-Chmielewska A. (2009): Zarys badań paleobotanicznych czwartorzędu na terenie Tatr, Pienin i Podhala. - Przegląd Geologiczny 57(8): 714-718.
Search in Google Scholar
Jędrzejko K. (1970): Mszaki terenów andezytowych w okolicach Czorsztyna i Szczawnicy. Fragmenta Floristica et Geobotanica 16(4): 521-536.
Search in Google Scholar
Kardymowicz I. (1957): Enklawy w andezytach okolic Pienin. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 152 pp. + LXVII tabl. Knapp J.A. (1872): Die bisher bekannten Pflanzen Galiziens und der Bukowina. Wien, W. Braumüller, XXXI, 520 pp.
Search in Google Scholar
Kornaś J. (1957): Rośliny naczyniowe Gorców. Monographiae Botanicae 5, 259 pp.
Search in Google Scholar
Kukwa M. & Śliwa L. (2005): The genus Lepraria (lichenized Ascomycota) in the Beskid Sądecki Mts (West Carpathians, S Poland). - Polish Botanical Journal 50(2): 163-184.
Search in Google Scholar
Lew S. (1967): Ludowy ośrodek kamieniarski w Bruśnie pow. Lubaczów. - Rocznik Przemyski 11: 193-228.
Search in Google Scholar
Małkowski S. (1921): Andezyty okolic Pienin. - Prace Państwowego Instytutu Geologicznego 1(1): 3-67.
Search in Google Scholar
Małoszewski S. (1962): Badania magnetyczne występowania andezytów w okolicach Szczawnicy. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 140 pp.
Search in Google Scholar
Matras M. (1939): Światła i cienie jednego uzdrowiska. Dlaczego Szczawnica - Prymitywem? - Głos Narodu 38: 7.
Search in Google Scholar
Miczyński J., Wojkowski J. & Jurkiewicz T. (1998): Przestrzenny rozkład stężeń dwutlenku siarki i azotu w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego. - Pieniny-Przyroda i Człowiek 6: 143-153.
Search in Google Scholar
Mułenko W., Majewski T. & Ruszkiewicz-Michalska M. (eds) (2008): A Preliminary Checklist of Micromycetes in Poland. In: Mirek Z. (ed.) Biodiversity of Poland, 9. W. Szafer Institute of Botany, PAN, Kraków, 752 pp.
Search in Google Scholar
Nestorowicz M. (1924): Materjały do budowy i utrzymania dróg w Polsce. - Przegląd Techniczny 62(44): 491-494. Nyka J. (1995): Pieniny. Przewodnik turystyczny. Wyd. 3. Trawers, Warszawa, 264 pp.
Search in Google Scholar
Pawlikowa E. (1965): Materiały do postglacjalnej historii roślinności Karpat Zachodnich. Torfowisko na Bryjarce. - Folia Quaternaria 18: 1-9.
Search in Google Scholar
Pawłowski B. (1925): Geobotaniczne stosunki Sądeczyzny. Prace Monograficzne Komisji Fizjograficznej PAU 1: 336 pp.
Search in Google Scholar
Pitrus E. (2007): Uzdrowiska karpackie w dobie transformacji społeczno-ekonomicznej Polski. - Badania i Podróże Naukowe Krakowskich Geografów 3: 50-60.
Search in Google Scholar
Rajchel J. (2008): Zabytkowe bruki Krakowa. - Nowy Kamieniarz 2: 76-80.
Search in Google Scholar
Rehman A. (1868): Botanische Fragmente aus Galizien. - Verhandlungen der Zoologisch-Botanischen Gesell-schaft 18: 479-506.
Search in Google Scholar
- (1879): Systematyczny przegląd porostów, znalezionych dotąd w Galicyi zachodniéj. - Sprawozdanie Komisyi Fizyograficznej 13(2): 1-66.
Search in Google Scholar
Rydlewski J. & Valde-Nowak P. (1981): Próba porównania późnoglacjalnej szaty roślinnej i elementów klimatu Karpat Zachodnich i Niżu Polskiego z punktu widzenia warunków dla osadnictwa schyłkowopaleolitycznego. - Acta Archaeologica Carpathica 21: 159-169.
Search in Google Scholar
Soják M. (2001): Osídlenie Spiša v období stredného neolitu. pp. 41-55. In: Gancarski J. (ed.): Neolit i początki epoki brązu w Karpatach polskich. Materiały z sesji naukowej Krosno, 14-15 grudnia 2000r., Muzeum Podkarpackie w Krośnie, Krosno.
Search in Google Scholar
Stawowczyk K. (2010): Geobotaniczne aspekty i flora pasma Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Praca doktorska wykonana w Instytucie Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (ms.).
Search in Google Scholar
Stebel A. (2006): The mosses of the Beskidy Zachodnie as a paradigm of biological and environmental changes in yhe flora of the Polish Western Carpathians. Habilitation Thesis 17, Medical University of Silesia in Katowice - Sorus, Katowice - Poznań, 347 pp.
Search in Google Scholar
- (2008): Mosses of the Kotlina Żywiecka Basin (Western Carpathians), p. 11-74. In: Stebel A. & Ochyra R. (eds): Bryophytes of the Polish Carpathians, Sorus, Poznań.
Search in Google Scholar
Stebel A., Ochyra R. & Vončina G. (2010): Mosses of the Pieniny Range (Polish Western Carpathians). Sorus, Poznań, 114 pp.
Search in Google Scholar
Szafran B. (1952): Mchy Pienin. - Ochrona Przyrody 20: 89-117.
Search in Google Scholar
- (1957): Mchy (Musci). In: Czubiński Z., Kochman J., Krzemieniewska H., Motyka J., Skirgiełło A., Starmach K., Rejment-Grochowska I., Szafran B. (eds): Flora Polska. Rośliny zarodnikowe Polski i ziem ościennych. 1. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Search in Google Scholar
Śliwa L. (1998): Antropogeniczne przemiany lichenoflory Beskidu Sądeckiego. - Zeszyty Naukowe Uniwer-sytetu Jagiellońskiego Prace Botaniczne 31: 7-158.
Search in Google Scholar
Tobolewski Z. (1958): Porosty Pienin. - Prace Komisji Biologicznej, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Poznań 17 (5): 1-124.
Search in Google Scholar
Tokarski A., Świerczewska A., Zuchiewicz W., Márton E., Hurai V., Anczkiewicz A., Michalik M., Szeliga W. & Rauch-Włodarska M. (2006): Conference Excursion 1: structural development of the Magura Nappe (Outer Carpathians): from subduction to collapse. - GeoLines 20: 145-164.
Search in Google Scholar
Węglarz B. A. (2011): Spacerkiem po starej Szczawnicy i Rusi Szlachtowskiej. - Rewasz, Pruszków, pp. 250.
Search in Google Scholar
Wołoszczak E. (1895): Zapiski botaniczne z Karpat Sądeckich. - Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności 30: 174-206.
Search in Google Scholar
Wojewoda W. (2003): Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków, 812 pp.
Search in Google Scholar
Wojewoda W. & Ławrynowicz M. (2006): Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych Polski, pp. 53-70. In: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W. & Szeląg Z. (eds), Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.
Search in Google Scholar
Zając A. & Zając M. (eds) (2001): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Fundacji dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Żarnowiec J. & Stebel A. (2011): Antritrichia curtipendula - ginący mech we florze polskiej części Karpat. - Nauka-Przyroda-Technologie 5(4): 1-10.
Search in Google Scholar
Żarnowiec J., Stebel A. & Ochyra R. (2004): Threatened moss species in the Polish Carpathiansin the light of a new red-list of mosses in Poland, pp. 9-28. In: Stebel A. & Ochyra R. (eds): Bryological studies in the Western Carpathians, Sorus, Poznań.
Search in Google Scholar

Bryjarka Hill in Szczawnica (Beskid Sądecki Mts, Western Carpathians, Poland) - a Natural and Cultural Focus

Abstract

Paradigm

My account