Rycina 1
![Struktura witaminy B12 [na podstawie 7]](https://sciendo-parsed.s3.eu-central-1.amazonaws.com/647088b271e4585e08a9f607/j_ahem-2021-0004_fig_001.jpg?X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Content-Sha256=UNSIGNED-PAYLOAD&X-Amz-Credential=ASIA6AP2G7AKM27T4UC4%2F20251224%2Feu-central-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20251224T221119Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-Security-Token=IQoJb3JpZ2luX2VjEGMaDGV1LWNlbnRyYWwtMSJIMEYCIQCrsPI9IRpn2GICEWtSZ24jPR4P%2F4i54xG3EkFZQbWOyAIhAPs7G2na18LNmIDZfC90G0UXOn3ZjxbZf%2Fi1XzawCrAbKr0FCCwQAhoMOTYzMTM0Mjg5OTQwIgxE3EJbeEkJe3x5C9IqmgWBtfKHFMj3lBcKhak8Nsb7u7%2F%2FpszibgdhiCx4h8EuKkZQ8f5SCxFz3zHLOQHUnSlGo5kC1njwimFjxvviPM6qis4R93F6ORXwfrBQ9HW%2Bo9uBDNcyeRodpvTnHQg4aTrMS39S8D5B3yVcpiPNPW7i6668La2gH%2FJyWYbf5KCv7uwk6G7wMLF%2F2zm9Je%2BmYdsw%2BznRbGl5dIAJSmh4OMyp1wQu804nLGCx70aUufVNdRwHX5Gt1NSrcFYo6Vh%2FMHUAwDUfMpByz5SuulXk6lyQQYcNPF%2BSvZMXiH7gGD1fMrliDwS8BCnf2WSmRdDHVIlJYfghstIWelI%2Bk4MlD6KsEPXJ0mXpfSUOnTmHB2A0Wb8qOYZLTKuEJPubx%2BAxvEXiWHMlkxFXY6TpD4ZPcEtU%2Bto6fMIMYsYI6Ws%2BsMSjyd1L1cMFdRq4S0miEUZss43Hges5UumvsD8lhCLlyIsk%2B8xw54t%2FEfUQkVHE%2Bcakr21hy5cl9jahgeVuh18ue73EvCSE36Rvq56xEhqhF0JqpYCAX1y7zv%2FPprJIw%2FktAh8G4AXERqy8dtBdAAnvD3P3kylg%2B69JHaQc05xXM9%2FDU0DO8F1cNejv4BNEAC9Jgxb3eK7UvQgKj99I%2F4bxpDa00jNBFP%2B9sRLht%2FZ4rbL%2BkstABUta1jnVBnBRgijPdfUKqlVQX0aHKSk3Qpwa5YYPQh6Bn5Sl%2BrroI%2FxrjBsGxvH4%2FqntfKqb9d5Xgg1YcAtpRr%2BFpoXUrr2fV8%2B8Jy46Nt7aub3UqBqJEimxExVGwLtJwZ7sbL%2FAkrA%2Bpa1jc4SijO6jwx0yRqTHClXBZBxJeIVBdZdq774CdvOK5Lu9ThpplWQI1QVtCKclfrlPhmV7QRQLDD3gfo4w8PiwygY6sAFaWDEd%2BXk1h0jLNQPCc4yeozl9FTMgzjT2%2Ffg0rVu3iENipLgrPIYCigOHPAN1cArPV45aJTHBh7LxyeoD9TqdUpeMw057kPcfSMn4XkFl2bZHAFHWlEIs7JqTqAj9NQzdvxNxTCynVMdMrXDMEBUfFLNRM9vXPRnBwL15ZCUAaoV0xw2bmmMGFQ1YHBDFtJeJvDdEdGTz4Bb4QPMBY3S03DOBEX%2F1b%2BnM96FmBwQo6A%3D%3D&X-Amz-Signature=81e35891aac89963ae24b5193770c0b63daba6be1f99642043c0229128514224&X-Amz-SignedHeaders=host&x-amz-checksum-mode=ENABLED&x-id=GetObject)
Rycina 2
![Szlaki metaboliczne kobalaminy w ustroju; AdCbl - adenozylokobalamina; DHF - 7,8-dihydrofolian, DHFR - reduktaza 7,8 dihydrofolianu; dTMP – monofosforan deoksytymidyny; dUMP - monofosforoan deoksyurydyny; MAT - adenozylotransferaza metioninowa; MCM - mutaza metylomalonyloCoA; MeCbl - metylokobalamina; MS - syntaza metioninowa; MTHFR - reduktaza metylenotetrahydrofolianu; N5 MTHF - N5-metylotetrahydrofolian; SAH – S adenozylohomocysteina; SAM - S-adenozylometionina; THF - tetrahydrofolian; TS - syntaza tymidylanowa [na podstawie 7,12]](https://sciendo-parsed.s3.eu-central-1.amazonaws.com/647088b271e4585e08a9f607/j_ahem-2021-0004_fig_002.jpg?X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Content-Sha256=UNSIGNED-PAYLOAD&X-Amz-Credential=ASIA6AP2G7AKM27T4UC4%2F20251224%2Feu-central-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20251224T221119Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-Security-Token=IQoJb3JpZ2luX2VjEGMaDGV1LWNlbnRyYWwtMSJIMEYCIQCrsPI9IRpn2GICEWtSZ24jPR4P%2F4i54xG3EkFZQbWOyAIhAPs7G2na18LNmIDZfC90G0UXOn3ZjxbZf%2Fi1XzawCrAbKr0FCCwQAhoMOTYzMTM0Mjg5OTQwIgxE3EJbeEkJe3x5C9IqmgWBtfKHFMj3lBcKhak8Nsb7u7%2F%2FpszibgdhiCx4h8EuKkZQ8f5SCxFz3zHLOQHUnSlGo5kC1njwimFjxvviPM6qis4R93F6ORXwfrBQ9HW%2Bo9uBDNcyeRodpvTnHQg4aTrMS39S8D5B3yVcpiPNPW7i6668La2gH%2FJyWYbf5KCv7uwk6G7wMLF%2F2zm9Je%2BmYdsw%2BznRbGl5dIAJSmh4OMyp1wQu804nLGCx70aUufVNdRwHX5Gt1NSrcFYo6Vh%2FMHUAwDUfMpByz5SuulXk6lyQQYcNPF%2BSvZMXiH7gGD1fMrliDwS8BCnf2WSmRdDHVIlJYfghstIWelI%2Bk4MlD6KsEPXJ0mXpfSUOnTmHB2A0Wb8qOYZLTKuEJPubx%2BAxvEXiWHMlkxFXY6TpD4ZPcEtU%2Bto6fMIMYsYI6Ws%2BsMSjyd1L1cMFdRq4S0miEUZss43Hges5UumvsD8lhCLlyIsk%2B8xw54t%2FEfUQkVHE%2Bcakr21hy5cl9jahgeVuh18ue73EvCSE36Rvq56xEhqhF0JqpYCAX1y7zv%2FPprJIw%2FktAh8G4AXERqy8dtBdAAnvD3P3kylg%2B69JHaQc05xXM9%2FDU0DO8F1cNejv4BNEAC9Jgxb3eK7UvQgKj99I%2F4bxpDa00jNBFP%2B9sRLht%2FZ4rbL%2BkstABUta1jnVBnBRgijPdfUKqlVQX0aHKSk3Qpwa5YYPQh6Bn5Sl%2BrroI%2FxrjBsGxvH4%2FqntfKqb9d5Xgg1YcAtpRr%2BFpoXUrr2fV8%2B8Jy46Nt7aub3UqBqJEimxExVGwLtJwZ7sbL%2FAkrA%2Bpa1jc4SijO6jwx0yRqTHClXBZBxJeIVBdZdq774CdvOK5Lu9ThpplWQI1QVtCKclfrlPhmV7QRQLDD3gfo4w8PiwygY6sAFaWDEd%2BXk1h0jLNQPCc4yeozl9FTMgzjT2%2Ffg0rVu3iENipLgrPIYCigOHPAN1cArPV45aJTHBh7LxyeoD9TqdUpeMw057kPcfSMn4XkFl2bZHAFHWlEIs7JqTqAj9NQzdvxNxTCynVMdMrXDMEBUfFLNRM9vXPRnBwL15ZCUAaoV0xw2bmmMGFQ1YHBDFtJeJvDdEdGTz4Bb4QPMBY3S03DOBEX%2F1b%2BnM96FmBwQo6A%3D%3D&X-Amz-Signature=442705535bce014056be82cdad9c480862e748933bc6305c51df0d616a46c864&X-Amz-SignedHeaders=host&x-amz-checksum-mode=ENABLED&x-id=GetObject)
Rycina 3
![Wpływ niedoboru witaminy B12 na genom komórek prawidłowych i inicjację kancerogenezy; dUMP - mononukleotyd urydynowy; HCY - homocysteina MMA - kwas metylomalonowy; ROS - reaktywne formy tlenu; SAM - S-adenozylometionina; TNF-α - czynnik martwicy nowotworu α [na podstawie 28,29]](https://sciendo-parsed.s3.eu-central-1.amazonaws.com/647088b271e4585e08a9f607/j_ahem-2021-0004_fig_003.jpg?X-Amz-Algorithm=AWS4-HMAC-SHA256&X-Amz-Content-Sha256=UNSIGNED-PAYLOAD&X-Amz-Credential=ASIA6AP2G7AKM27T4UC4%2F20251224%2Feu-central-1%2Fs3%2Faws4_request&X-Amz-Date=20251224T221119Z&X-Amz-Expires=3600&X-Amz-Security-Token=IQoJb3JpZ2luX2VjEGMaDGV1LWNlbnRyYWwtMSJIMEYCIQCrsPI9IRpn2GICEWtSZ24jPR4P%2F4i54xG3EkFZQbWOyAIhAPs7G2na18LNmIDZfC90G0UXOn3ZjxbZf%2Fi1XzawCrAbKr0FCCwQAhoMOTYzMTM0Mjg5OTQwIgxE3EJbeEkJe3x5C9IqmgWBtfKHFMj3lBcKhak8Nsb7u7%2F%2FpszibgdhiCx4h8EuKkZQ8f5SCxFz3zHLOQHUnSlGo5kC1njwimFjxvviPM6qis4R93F6ORXwfrBQ9HW%2Bo9uBDNcyeRodpvTnHQg4aTrMS39S8D5B3yVcpiPNPW7i6668La2gH%2FJyWYbf5KCv7uwk6G7wMLF%2F2zm9Je%2BmYdsw%2BznRbGl5dIAJSmh4OMyp1wQu804nLGCx70aUufVNdRwHX5Gt1NSrcFYo6Vh%2FMHUAwDUfMpByz5SuulXk6lyQQYcNPF%2BSvZMXiH7gGD1fMrliDwS8BCnf2WSmRdDHVIlJYfghstIWelI%2Bk4MlD6KsEPXJ0mXpfSUOnTmHB2A0Wb8qOYZLTKuEJPubx%2BAxvEXiWHMlkxFXY6TpD4ZPcEtU%2Bto6fMIMYsYI6Ws%2BsMSjyd1L1cMFdRq4S0miEUZss43Hges5UumvsD8lhCLlyIsk%2B8xw54t%2FEfUQkVHE%2Bcakr21hy5cl9jahgeVuh18ue73EvCSE36Rvq56xEhqhF0JqpYCAX1y7zv%2FPprJIw%2FktAh8G4AXERqy8dtBdAAnvD3P3kylg%2B69JHaQc05xXM9%2FDU0DO8F1cNejv4BNEAC9Jgxb3eK7UvQgKj99I%2F4bxpDa00jNBFP%2B9sRLht%2FZ4rbL%2BkstABUta1jnVBnBRgijPdfUKqlVQX0aHKSk3Qpwa5YYPQh6Bn5Sl%2BrroI%2FxrjBsGxvH4%2FqntfKqb9d5Xgg1YcAtpRr%2BFpoXUrr2fV8%2B8Jy46Nt7aub3UqBqJEimxExVGwLtJwZ7sbL%2FAkrA%2Bpa1jc4SijO6jwx0yRqTHClXBZBxJeIVBdZdq774CdvOK5Lu9ThpplWQI1QVtCKclfrlPhmV7QRQLDD3gfo4w8PiwygY6sAFaWDEd%2BXk1h0jLNQPCc4yeozl9FTMgzjT2%2Ffg0rVu3iENipLgrPIYCigOHPAN1cArPV45aJTHBh7LxyeoD9TqdUpeMw057kPcfSMn4XkFl2bZHAFHWlEIs7JqTqAj9NQzdvxNxTCynVMdMrXDMEBUfFLNRM9vXPRnBwL15ZCUAaoV0xw2bmmMGFQ1YHBDFtJeJvDdEdGTz4Bb4QPMBY3S03DOBEX%2F1b%2BnM96FmBwQo6A%3D%3D&X-Amz-Signature=fb4287b2bae4eb098434215e5eeb8e236d1d7622ee572eafdfeb63423871eec6&X-Amz-SignedHeaders=host&x-amz-checksum-mode=ENABLED&x-id=GetObject)
Objawy neurologiczne niedoboru witaminy B12– podział ze względu na lokalizację uszkodzenia [na podstawie 17,40]
| Lokalizacja uszkodzenia | Objawy |
|---|---|
| Sznury tylne rdzenia kręgowego | Niezborność ruchowa, zaburzenia równowagi, utrata czucia wibracyjnego, dodatni objaw Romberga |
| Sznury boczne rdzenia kręgowego | Spastyczne napięcia mięśni, brak siły mięśniowej, dodatni objaw Babińskiego |
| Nerw wzrokowy | Zaburzenie ostrości wzroku, połowiczne niedowidzenie, ślepota |
| Nerwy obwodowe | Zaburzenie odruchów ścięgnistych (głębokich) i funkcji zwieraczy, osłabienie mięśni kończyn i ich zanik |
| Istota biała mózgu | Otępienie podkorowe |
Objawy niedoboru kobalaminy (z wyłączeniem objawów ze strony układu nerwowego) [na podstawie 3,5]
| Rodzaj zaburzenia | Objawy kliniczne |
|---|---|
| Pokarmowe | Zapalenie języka (tzw. bawoli język), zanik brodawek języka, zaburzenia smaku, uczucie pieczenia w jamie ustnej, biegunka, nudności, bóle brzucha |
| Hematologiczne | Anemia makrocytarna, pancytopenia |
| Ginekologiczne | Zanik błony śluzowej pochwy, infekcje dróg moczowych (grzybice), powtarzające się poronienia |
| Sercowo-naczyniowe | Hiperhomocysteinemia będąca czynnikiem ryzyka zaburzeń zakrzepowo-zatorowych; udar mózgu, niedokrwienie mięśnia sercowego |
| Inne | Przebarwienia (hiperpigmentacje) skóry i błon śluzowych, bladość skóry o odcieniu żołto-cytrynowym z ogniskami bielactwa, zażółcenie białkówek, bolesne owrzodzenia w kącikach ust, przedwczesne siwienie włosów |