References
- 1. Phyland DJ, Thibeault S, Benninger M, Vallance N, Greenwood KM, Smith JA. Perspectives on the Impact on Vocal Function of Heavy Vocal Load Among Working Professional Music Theater Performers. J Voice 2013;27(3):390.e31-9.10.1016/j.jvoice.2012.12.003
- 2. Kępińska-Welbel J. Trema u muzyków. The International Seminar of Reseachers and Lecturers in the Psychology of Music. Warszawa: Wydawnictwo AMF; 1990. p. 469-74.
- 3. Ratajczak J, Grzywacz K, Wojdas A, Rapiejko P, Jurkiewicz D. Rola czynników psychologicznych w patogenezie zaburzeń głosu spowodowanych guzkami głosowymi. Otolaryng Pol 2008;62(6):758-63.10.1016/S0030-6657(08)70354-8
- 4. Husein O, Husein T, Gardner R, Chiang T, Larson DG, Obert K, et al. Formal psychological testing in patients with paradoxical vocal fold dysfunction. Laryngoscope 2008;118(4):740-7.10.1097/MLG.0b013e31815ed13a
- 5. Roy N, Bless D, Heisey D. Personality and voice disorders: a multitraitmultidisorder analysis. J Voice 2000;14(4):521-48.10.1016/S0892-1997(00)80009-0
- 6. Zawadzki B, Strelau J, Szczepaniak P, Śliwińska M. Polska adaptacja podręcznika do Inwentarza osobowości NEO-FFI Costy i McRae. Warszawa: PTP; 1998.
- 7. Roy N, McGrory J, Tasko S, Bless DM, Heisey D, Ford CN. Psychological correlates of functional dysphonia: an investigation using Minnesota Multiphasic Personality Inventory. J Voice 1997;11(4):443-51.10.1016/S0892-1997(97)80041-0
- 8. McHugh-Munier C, Scherer K, Lehmann W, Scherer U. Coping strategies, personality and voice quality in patients with vocal fold nodules and polyps. J Voice 1997;11(4):452-61.10.1016/S0892-1997(97)80042-2
- 9. Latham K, Messing B, Bidlack M, Merritt S, Zhou X, Akst LM. Vocal health education and medical resources for graduate-level vocal performance students. J Voice 2017;31(2):251.e1-7.10.1016/j.jvoice.2016.07.01127567393
- 10. Sielska-Badurek E, Kazanecka E, Osuch-Wójcikiewicz E, Domeradzka-Kołodziej A. Rola foniatry w multidyscyplinarnej opiece nad wokalistami. Otorynolaryngol 2012;11(3):87-94.
- 11. Sinkiewicz A, Niebudek-Bogusz E, Szkiełkowska A, Wiskirska-Woźnica B, Śliwińska-Kowalska M. Propozycja optymalizacji systemu profilaktyki i leczenia zawodowych chorób narządu głosu. Otolaryngol 2018;17(1):15-9.
- 12. Morawska J, Niebudek-Bogusz E. Risk factors and prevalence of voice disorders in different occupational groups – a review of literature. Otorynolaryngol 2017;16(3):94-102.
- 13. Jałowska M, Wośkowiak G, Wiskirska-Woźnica B. Ocena wyników programu profilaktycznego “Chroń swój głos” przeprowadzonego przez Wielkopolskie Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu. Med Pr 2017;68(5):593-603.
- 14. Ropero Rendón MDM, Ermakova T, Freyman ML, Ruschin A, Nawka T, Caffier PP. Efficacy of Phonosurgery, Logopedic Voice Treatment and Vocal Pedagogy in Common Voice Problems of Singers. Adv Ther 2018;35(7):1069-86.10.1007/s12325-018-0725-x29949040
- 15. Zawadzki B, Strelau J, Szczepaniak P, Śliwińska M. Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McRae (adaptacja polska). Warszawa: Pracowania Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; 1998.
- 16. Zawadzki B, Strelau J. Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT). Warszawa: Instytut Transportu Samochodowego; 1994.
- 17. Śliwińska-Kowalska M, Fiszer M, Niebudek-Bogusz E, Ziatkowska E, Kotyło P, Domańska M. Ocena skuteczności terapii głosowej w leczeniu zaburzeń głosu u nauczycieli. Med Pr 2003;54(4):319-25.
- 18. Gębska M, Wojciechowska A, Żyżniewska-Banaszak E. Zasady i metody rehabilitacji chorych z zawodowymi zaburzeniami głosu. Ann Acad Med Stetin 2011;57(2):78-84.
- 19. Williams NR. Ocupational groups at risk of voice disorders: a review of the literature. Occup Med 2003;53(7):456-60.10.1093/occmed/kqg11314581643
- 20. Dsouza JM, Kumaraswamy S. VHI vs. VRQOL in Trained and Untrained Choir Singers. Language in India 2015;15(5):140-9.
- 21. Pestana P, Vaz-Freitas S, Manso MC. Prevalence of Voice Disorders in Singers: Systematic Review and Meta Analysis. J Voice 2017;31(6):722-7.10.1016/j.jvoice.2017.02.01028342677
- 22. Waszkowska M, Merecz D, Drabek M. Programy prewencji stresu zawodowego – strategie, techniki, ocena skuteczności. Część I. Narodowe i międzynarodowe działania na rzecz przeciwdziałania stresowi w miejscu pracy. Med Pr 2009;60(6):523-9.
- 23. Cooper CL, Liukkonen P, Cartwright S. Stress prevention in the workplace. Dublin: European Foundation for Improvement of Living and Working Conditions; 1996.
- 24. Cielecka A, Sielska-Badurek E, Niemczyk K. Poczucie stresu i niepełnosprawności głosu u pacjentów z dysfonią. Otorynolaryngol 2017;16(1):26-32.
- 25. Szrajda J, Tudorowska M, Kujawski S, Weber-Rajek M, Sygit-Kowalkowska E, Kobos Z, et al. The big five personality and temperament traits and its correletions with styles of coping with stress in the fire brigade officers. Journal of Education Culture and Society 2017;8(2):163-73.10.15503/jecs20172.163.173
- 26. Ratajczak J, Rapiejko P, Wojdas A, Jurkiewicz D. Wpływ upośledzonej droż-ności nosa na jakość tworzonego głosu. Otolaryng Pol 2009;63(7):58-63.10.1016/S0030-6657(09)70191-X
- 27. Obrębowski A, Pruszewicz A, Sułkowski W, Wojnowski W, Sinkiewicz A. Propozycje racjonalnego postepowania w orzekaniu o chorobie zawodowej narzadu głosu. Med Pr 2001;52(1):35-44.
- 28. Goy H, Fernandes DN, Pichora-Fuller MK, van Lieshout P. Normative voice data for younger and older adults. J Voice 2013;27(5):545-55.10.1016/j.jvoice.2013.03.00223769007
- 29. Kim KH, Kim RB, Hwang DU, Won SJ, Woo SH. Prevalence of and sociodemo-graphic factors related to voice disorders in Korea. J Voice 2016;30(2):246.e1-7.10.1016/j.jvoice.2015.04.01025985718
- 30. Martins RH, do Amaral HA, Tavares EL, Martins MG, Gonçavales TM, Dias NH. Voice disorders: etiology and diagnosis. J Voice 2016;30(6):761.e1-9.10.1016/j.jvoice.2015.09.01726547607
- 31. Pawlas K. Hałas jako czynnik zanieczyszczający środowisko – aspekty medyczne. Med Środow 2015;18(4):49-56.
- 32. Morcinek-Słota A. Stres zawodowy wśród pracowników górnictwa – propozycja badań ankietowych w kopalniach węgla kamiennego. Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji 2017;6(2):205-13.
- 33. Markowska R, Szkiełkowska A, Ratyńska J. Choroby współistniejące z zaburzeniami głosu u osób zawodowo posługujących się głosem. Otolaryngol 2006;5(1):31-5.
- 34. Śliwińska-Kowalska M, Niebudek-Bogusz E, editors. Rehabilitacja zawodowych zaburzeń głosu. Poradnik dla nauczycieli. Łódź: Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera; 2009. http://www.fuw.edu.pl/~radek/emisjaglosu.pdf (6.10.2017).
- 35. Kwok M, Eslick G. The impact of vocal and laryngeal pathologies among professional singers – a meta-analisys. J Voice 2019;33(1):58-65.10.1016/j.jvoice.2017.09.00229523383
- 36. Guss J, Sadoughi B, Benson B, Sulica L. Dysphonia in performers: toward a clinical definition of laryngology of the performing voice. J Voice 2014;28(3):349-55.10.1016/j.jvoice.2013.10.00424321587
- 37. Stothert W. Music performance anxiety in choral singers. Canadian Music Educator 2012;54(1):21-3.
- 38. Kokotsaki D, Davidson J. Investigating musical performance anxiety among music college singing students: a quantitative analysis. Music Educ Res 2003;5(1):45-59.10.1080/14613800307103
- 39. Lehrer P, Goldman N, Strommen E. A principal components assessment of performance anxiety among musicians. Med Problems Performing Artists 1990;5(1):12-8.
- 40. Sternbach D. Musicians: a neglected working population in crisis. In: Sauter S, Murphy L, editors. Organizational risk factors for job stress. Washington: American Psychological Association; 1995. p. 283-302.10.1037/10173-018
- 41. Palamar S. Metody przygotowania wokalisty do występu na estradzie. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie; 2011. p. 173-7.
- 42. Kaleńska J. Zjawisko tremy – od badań do praktyki. In: Limont W, Didkowska B, editors. Edukacja artystyczna a metafora. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; 2008. p. 193-201.
- 43. Achey M, He M, Akst L. Vocal hygiene habits and vocal handicap among conservatory students of classical singing. J Voice 2016;30(2):192-7.10.1016/j.jvoice.2015.02.00325801489
- 44. Sieradzki A, Małyszczak K, Pacan P, Kiejna A. Personality traits in relation to anxiety and depressive symptoms in people who have undergone short-term psychodynamic psychoterapy in daycare conditions. Post Psychiatr Neurol 2015;24(3):119-27.
- 45. Żuchowicz P, Bliźniewska K, Talarowska M, Gałecki P. Zaburzenia osobowości w depresji. Neuropsychiatr Neuropsychol 2018;13(1):25-30.10.5114/nan.2018.77451
- 46. Eysenck H, Eysenck S. EPQ-R – Kwestionariusz Osobowości Eysnecka EPQ-R. Podręcznik. Warszawa: Zespół Pracowni Testów Psychologicznych; 2011.
- 47. Orlak K, Tylka J. Tempreamentalny czynnik ryzyka zaburzeń stanu zdrowia pracowników sądownictwa. Med Pr 2017;68(3):375-90.
- 48. Sarzyńska-Mazurek E, Wosik-Kawala D. Postrzeganie pracy przez pracowników wykonujących zawody trudne i niebezpieczne a radzenie sobie przez nich ze stresem. Ann UMCS Sect J 2016;29(4):103-14.